Sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzz da tuʹlǩǩummuž kääzzkõspääʹljes Aanar kååʹddest

20.05.2021

Ko vuâsttavälddmõš õõlǥat ääiʹj vaʹrrjem, tuʹnne taʹrjjeet sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzz juʹn-a vuõiʹǧǧest leʹbe tuʹlǩǩummšin, määinain što teâđääd lij mieʹrǩǩuum tuu tuäivvam sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzz. Taarb mieʹldd iʹlmmet ääiʹj vaʹrrjem õhttvuõđâst, što haaʹlääk kääzzkõõzz sääʹmǩiõʹlle da tääʹrǩben, koon sääʹmǩiõʹlle kääzzkõõzz taarbšak.  Jos juâkksest, koozz leäk ääiʹj vaʹrrjeʹmen, reâugg sääʹmǩiõllsaž tuâjjlaž, tuʹnne põõrǥât vaʹrrjed ääiʹj samai tän tuâjjliʹžže. Jos tät sääʹmǩiõll lij jeeʹres, koon jiõčč mainstak leʹbe sääʹmǩiõllsaž tuâjjlaž ij kaunnu, tuʹst lij haaʹleemad mieʹldd vuõiggâdvuõtt tuʹlǩǩummša. Tuʹlǩǩummšest âlgg suåppâd juʹn ääiʹj vaʹrrjem õhttvuõđâst. Haaʹleeʹn kaaunak še jiõčč liist kååʹdd sääʹmǩiõllsaž tuâjjlain toiʹmmsuõʹrji meâldlânji kååʹdd neʹttseeidain: https://www.inari.fi/se/se/ohttvuotttead/saa-ca-b9mkiollsaz-tuajjla.html Vuäitak leeʹd õhttvuõđâst še vuõiʹǧǧest sääʹmǩiõllsaž tuâjjlažkådda aaʹššin, kookk jie õõlǥât ääiʹj vaʹrrjummuž.

Jos ooumaž, ǩeäzz ääiʹj vaʹrrjak ij jiõčč maainâst seämma sääʹmǩiõl ko ton, teʹl pääiʹǩ õõl tiʹllʼjet tuulk. Tuulk tuejjee freelance-naaʹlin, tõn diõtt tuulk pääiʹǩ õõl vuäǯǯma vuäitt mõõnnâd äiʹǧǧ. Vuâsttaväʹlddma suåppum ääiʹj âlgg nääiʹt suåppâd koolm jeeʹres vueʹssbeälla – vuâsttavaʹlddja, äʹššnekka da tuʹlǩǩe. Eʹtǩǩeep tuʹnne tuulk, ko leäʹp kaunnâm tuõjju šiõtti tuulk. Tuʹst lij vuõiggâdvuõtt priimmâd leʹbe leeʹd priimǩani eʹtǩǩuum  tuulk. Priimǩaʹnesvuõđ vuâđđan vuäitt leeʹd õuddmiârkkân tõt, što âânak tuʹnne eʹtǩǩuum tuulk leeʹd tuʹnne leeiǥas õõldâs ooumaž. (Vaaldâšmlääʹǩǩ, 65 §)

65 §
Tuulk da jåårǥlõʹtti cõglvažvuõtt

Tulkkân leʹbe jåårǥlõʹttjen ij vuäǯǯ ââʹnned oummu, kååʹtt lij nåkam kõskkvuõđâst äʹššbeälla leʹbe äšša, što åskkmõš suʹnne vuäitt tän määinast jouddâd vaar vuâlla.

Tuulkâst lij jiânttaåårramõõlǥtõs, seämmanalla ko kååʹdd jeeʹres tuâjjlain.

Ko taarbšak ǩirrsallaš kääzzkõõzz, õuddmiârkkân tiõrvâsvuõttkõõskõõzz peeiʹvstummšest, ij-ka tuu leäkku vueiʹtlvaž ohjjeed vuõiʹǧǧest sääʹmǩiõllsaž tuâjjliʹžže, põrggâp vuõss-sââʹjest ââʹnned tulkkân jiijjan põõrt sääʹmǩiõllsa tuâjjlažkååʹdd. Jos sij jie leäkku ââʹnnmest, vueiʹttep såittad čõõđ freelance-tulkkliist tuulkid da kõõččâd, pââstči-a kååʹtt-ne seämmast tuʹlǩǩeed teʹlfoon leʹbe jeeʹres ougglõsõhttvuõđ mieʹldd. Näkam  vuõʹjjin sääʹmǩiõllsaž kääzzkõs lij ǩidd tõʹst, ǩiõrggan-a ni ǩii tuulkin vuäʹnkõs vaartõsääiʹj seʹst tuʹlǩǩeed. Tuejjeep  kuuitâǥ pâi pueʹrmõõzzeen, što sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzz vuäitči vuäǯǯad. Ǩirrsallaš kääzzkõõzz vueʹjjest iʹlmmet tâʹlles tuâjjlažkådda sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzz taarbâst. Jos sååitak juâkksa (õuddmiârkkân tiõrvâsvuõttkõõskõs) õuddǩiõʹtte, iʹlmmet sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzz taarbâst juʹn  tõʹst.

Vuäitak väʹldded vuâsttaväʹlddma mieʹldd roodnairuåđ leʹbe ǩeän-ne jeeʹres õõldâs oummu ǩiõllveäʹǩǩen, leša kåʹdd ij määuʹs täʹst suʹnne pääʹlǩ. Kåʹdd jääʹrjast tuʹlǩǩummuž tåʹlǩ jiijjâs tuâjjlažkååʹdd leʹbe ââʹnnmes freelance-tuulki veäkka. Tät šâdd tõʹst, što kåʹdd haaʹlad ainsmõõvvâd tuulkid åskkmõõžžâst da siʹjji ämmat-tääidast. Vääʹld lokku, što jos ruått tuʹlǩǩad leʹbe fiʹttai puästtad, õõudâsvaʹsttõs puästtad fiʹttjummuž šõõddtem seuʹrrjõõzzin ij leäkku (håidd)tuâjjlažkååʹddest. Roodnairuåđ leʹbe tuärjjoummu  ij še vueiʹt õõlǥted toiʹmmjed tulkkân, ij-ka suu âʹlddåårrmõš vaaikât kååʹdd õõlǥtõʹsse jäʹrjsted tuʹlǩǩummuš.

Jos tuu vuâsttaväʹlddma leʹbe jeeʹres kääzzkâʹsttempoʹdde paʹlǩǩeet tuulk, mâânn tulkk tuin õuddǩiõʹtte čõõđ tõn, mõõn nallšem tuäivak tuʹlǩǩummuž leeʹd – tuäivak-a tuulk tuʹlǩǩeem juõʹǩǩ sääʹn, avi tuejjeem õʹhtteǩieʹssmid vuâsttaväʹlddem leʹbe äʹššneǩ-kääzzkõspoodd siiskõõzz pirr.

Vuäitak vaʹlljeed juõʹǩǩ vuâra, âânak-a sääʹmǩiõl avi lääʹddǩiõl äʹššeemǩiõllnad. Jos leäk âânnam sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzz leʹbe tuʹlǩǩummuž, tät ij õõlǥât tuu nuuʹbb vuâra tuejjeed seämmanalla. Vaʹlljummuš lij pâi vääʹldstad. Vuäitak raukkâd sosiaal- da tiõrvâsvuõttkääzzkõõzzid kuulli ääiʹj vaʹrrjem õhttvuõđâst mieʹrǩǩeed äʹššneǩrekisteera tuu puõtt, što haaʹlääk vuõss-sââʹjest sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzz leʹbe taʹrǩsted, lij-a näkam mieʹrǩǩummuš tuʹnne juʹn tuejjuum. Jos näkam mieʹrǩǩummuž teâđääd tuejjeet, sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzz leʹbe tuʹlǩǩõõzz põõrǥât jäʹrjsted tuʹnne automaattlânji. Mieʹrǩǩummuž vueiʹtet še jaukkeed teâđainad tuu raukkmõõžžâst. Jos teâđääd lij mieʹrǩǩuum, što taarbšak vuõss-sââʹjest sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzz, muuʹšt iʹlmmted ääiʹj vaʹrrjem õhttvuõđâst, jos måtam vuâra kuuitâǥ haaʹleʹčiǩ håiddad ääʹšš lääddas. Håʹt vaʹlljeʹčeǩ  kõõskâst lääʹddǩiõllsaž kääzzkõõzz, tät ij automaattlânji muuʹtt tuu äʹššneǩteâđaid ǩiõl kuõskeeʹl. Muuttâs šâdd tåʹlǩ tuu raukkmõõžžâst.

Tän poodd Ääiʹjvaʹrrjummuš ooʹnnast tåʹlǩ lääddas leʹbe eŋgglõsǩiõʹlle. Jos haaʹlääk kõõččâd mâiʹd-ne leʹbe saǥstõõllâd kååʹdd kääzzkõõzzi pirr sääʹmǩiõʹlle, vuäitak leeʹd õhttvuõđâst tâʹvvsääʹmǩiõʹlle äävhååid jååʹđteei Mirja Laitin (tiõrvâsvuõttkääzzkõõzz) 040-844 5627, aanarsääʹmǩiõʹlle saaǥǥtem- da õhttsažtåimmjååʹđteei Anne-Marie Kallain 040-723 0697. Vuäitak vuõltteed teâđstõõllmõšad sääʹmǩiõʹlle še neʹttpååʹšt mieʹldd, puk  neʹttpååʹštaddrõõzz lie häämast etunimi.sukunimi@inari.fi.

Jos haaʹlääk ǩeerjlaž tuʹmmstõõǥǥ leʹbe äʹššǩeeʹrj sääʹmǩiõʹlle, raauk jeäʹrben tõn vaʹstteei veʹrǧǧneeʹǩǩest.

 

Print icon print page
share page: